Voor het literaire festival City2Cities in Utrecht ging Vrouwkje Tuinman met Poolse journalist en vertaler Łukasz Koterba, voorzitter van Stichting Literatura, terug naar het ‘Polenhotel’ waar Koterba ooit als gastarbeider verbleef. Tijdens het festival spraken ze over hun ervaringen en Tuinman las het gedicht voor dat ze naar aanleiding van het bezoek had geschreven.
POLENHOTEL door VROUWKJE TUINMAN
Het uitzendbureau
In Nederland zijn te weinig handjes. Geen motivatie voor
eenvoudige taken. Dus haal ik arbeidskrachten uit het
nieuwe Europa. Polen: een volk dat zich te pletter werkt.
Met een Pool in uw bedrijf stijgt de arbeidsproductiviteit. Hij past
zich makkelijk aan, hij spreekt zijn talen, hij is zelden ziek,
werkt met liefde in het weekend. U vraagt, hij draait. Ook ’s avonds.
Overal waar ik hij zeg, bedoel ik ook de vrouwen, met hun
grote borsten, lange benen. Nette dames, die de bloemen maken
die je in de Aldi koopt. Op vrijdag krijgen ze een bosje mee.
Ik houd mijn Polen graag tevreden. Dus wonen ze niet meer
in winderige iglotenten – niet van deze tijd. Ik heb huizen,
hotels en villa’s. Grote kamers met tv. Polen 1 en Polen 2.
De Pool luistert. Als je zegt: loop niet door het restaurant, want dat
heeft cachet, en jij niet, dat loopt hij niet door het restaurant.
En ja, hij drinkt veel. Maar mag hij alsjeblieft. Hij werkt hard.
Er is een speciale discotheek in ons gebouw. Met speciale
muziek voor Polen, die hun eigen speciale dansen doen.
Dan houd ik soms de vrouwtjes vrij.
Polen weten wat ze waard zijn. Dat is drie keer meer dan wat
ze thuis krijgen en een kwart van wat we mensen hier betalen.
Reken maar uit. Daarbij hebben alle partijen baat.
De werknemer
Op zondagavond komen de nieuwe mensen aan.
Je ziet ze zoeken met hun kamernummer in hun hand,
en je hoopt dat ze niet bij jou moeten zijn.
Er slapen vier, zes of acht Polen op een kamer
en die betalen ieder vijftig tot zeventig euro per week.
Dat zijn geen prijzen waar je mee kunt concurreren.
Gelukkig zijn er regels. De deuren van het washok
moeten dicht, zodat het water niet bevriest. Geen rommel
maken rond je bed. Roken doe je buiten.
Soms, vooral op zaterdag, gaat er toch iets mis en
zijn de mensen niet zo aardig. Daarom is er beveiliging.
Er wordt in het Pools op je gelet.
Mensen wonen hier soms jaren. Wat je ook doet, het komt
thuis terecht. Ook als je het helemaal niet hebt gedaan.
Vaak leidt de situatie tot het eind van een relatie.
Wat telt is wie de meeste uren binnensleept.
Er zijn zelfs mensen met een BMW. Daar rijd je
maanden later op vrijdagavond mee terug naar huis.
Een kamer in het ‘Polenhotel’ waar Łukasz Koterba ooit woonde en waar nog steeds Poolse werknemers verblijven (foto gemaakt in de zomer van 2008).
De hotelgasten
We hadden dit hotel alleen geboekt omdat we
in de buurt moesten zijn. We verwachtten niet veel.
De weg was druk, de gevel gedateerd.
De kamers bleken ruimer dan verwacht. Er is een leuke
flatscreen, met wel honderd vingerafdrukken, maar zonder
afstandsbediening. De oploskoffie is van het soort net niet.
Onze nacht was niet naar tevredenheid. Het bad
dof van kalk, de spiegel smerig. De wastafel leek schoon,
maar de kit eronder was werkelijk goor.
Tv-kok Lonny werkt mee aan een speciale avond.
Zes gangen en een overnachting voor maar honderd euro.
Het is echt meer waard dan je geld. Hij krijgt een acht.
Het hotel is selectief. Wij wilden naar het restaurant,
maar hadden geen sjieke kleren. Toen moesten we naar de mindere kant.
Voor ons geen linnen tafelkleed. Dat is voor de Japanners.
Achter het hotel wonen de Polen. ’s Avonds draaien ze muziek
en staan onder je raam te roken. Dat maakt behoorlijk wat lawaai.
De brandweer rukte uit, na een waarschijnlijk loos alarm.
Wij hadden een HEMA-arrangement. Lekker weg, heet dat.
Dan krijg je helaas de budgetkamer. ’s Ochtends word je overvallen
door de schoonmaak. Nog een geluk als je niet in je blootje staat.
Om zes uur komen de busjes. Dan gaan de Polen naar hun werk
en wordt het rustig. Ik heb daar geen problemen mee, maar vertel het
niet pas als ik binnen ben. Zet het op je website en wees eerlijk.
De glazenwasser was al zeven weken ziek. Je moet wel kunnen
waarderen dat je gebakken ei minuten op een schaal ligt,
en dan pas op je brood. Zo niet, dan moet je ergens anders heen.
De medewerkers lachen verlegen, maar er gebeurt niet
wat je ze vraagt. Het lijkt alsof die bokkige mensen je
niet willen verstaan. Ik ga nooit meer, al mocht ik gratis.
Vrouwkje Tuinman (1974) publiceerde drie romans en vier dichtbundels. Onlangs verscheen haar nieuwe bundel Sanatorium. Vrouwkje treedt regelmatig op tijdens festivals en literaire avonden in binnen- en buitenland. Haar werk werd vertaald in het Duits en Engels. Meer over Vrouwkje HIER.