Bolesław Prus
Bolesław Prus (1847-1912) was afkomstig uit een verpauperd adellijk geslacht en maakte zich bij zijn landgenoten geliefd als columnist voor een aantal Warschause tijdschriften, waarvoor hij bijna dagelijks met milde humor maatschappelijke misstanden aan de kaak stelde. Naast journalistiek werk schreef Prus ook novellen en romans, waarvan De pop (1890) geldt als het absolute hoogtepunt. In Polen heeft het dezelfde canonieke status als de Max Havelaar bij ons. De pop is een van de eerste boeken die heeft kunnen verschijnen dankzij het inmiddels befaamde Schwob-programma.
De pop (Uitgeverij Atlas Contact) is in het Nederlands vertaald door Karol Lesman. 
Velen beschouwen De pop van Bolesław Prus als de grootste Poolse roman van de negentiende eeuw – of van alle tijden. Opvallend genoeg werd Prus’ tweede roman aanvankelijk in literaire kringen nauwelijks gewaardeerd. De pop verscheen van september 1887 tot maart 1889 als feuilleton in de ‘Kurier Codzienny’; de 228 afleveringen werden een jaar later, in 1890, gepubliceerd in boekvorm. Op dat moment stonden schrijvers als de latere Nobelprijswinnaar Henryk Sienkiewicz en Eliza Orzeszkowa in hoger aanzien dan Prus met zijn ‘verleden’ als humorist en journalist. In de eerste kritieken werd bezwaar gemaakt tegen de ‘chaotische compositie’ van de roman en werd de schrijver verweten te zeer oog te hebben voor detail. Maar juist de rijkdom aan realistische details en de simpele, functionele taal gecombineerd met Prus’ subtiele humor, maken het lezen van deze roman tot zo’n ongelooflijk genoegen. Ook nu nog. Dan mag de handeling zich afspelen in de tweede helft van de negentiende eeuw, de onderwerpen – liefde en deceptie, ambitie en vriendschap, succes en faillissement – zijn tijdloos. De heldere verteltrant en de sprankelende dialogen hebben niets aan levendigheid ingeboet, terwijl de stijl van de roman in al zijn eenvoud bijna transparant is. Geen enkel personage uit de Poolse literatuur spreekt bovendien zo tot de verbeelding als de hoofdpersoon uit De pop, Stanisław Wokulski. In de ogen van veel lezers is hij een mens van vlees en bloed geworden. In Warschau bevindt zich zelfs een gedenkplaat met daarop de tekst: ‘In dit huis woonde in de jaren 1878-1879 Stanisław Wokulski, een personage tot leven gebracht door Bolesław Prus in de roman getiteld De pop. Deelnemer aan de opstand van 1863, voormalig Siberisch balling, voormalig koopman en ingezetene van de hoofdstad Warschau. Filantroop en geleerde, geboren in 1832.’
Poolse literatuur 