De Ryszard Kapuściński Prijs voor literaire reportage
Ryszard Kapuściński (foto: Mariusz Kubik, bron wikipedia)
De Ryszard Kapuściński Prijs werd in 2010 in het leven geroepen door de stadsautoriteiten van Warschau in samenwerking met de grootste Poolse krant Gazeta Wyborcza. Met dit initiatief wilde men de drie jaar eerder overleden Poolse schrijver en journalist eren.
Ryszard Kapuściński (1932-2007) was meer dan zestig jaar met Warschau verbonden. Na het einde van de Tweede Wereldoorlog in 1945 kwam hij hier wonen, ging er naar school, studeerde geschiedenis op de universiteit, werkte bij het Poolse Persagentschap PAP en was redacteur bij verschillende tijdschriften. Hier schreef hij zijn boeken en gaf ze er uit.
Met de instelling van deze nieuwe literaire prijs wilde men tevens de waardering van de literaire reportage bevorderen, het genre dat met succes door Ryszard Kapuściński werd beoefend.
Voor deze prijs komen boeken in aanmerking van zowel Poolse auteurs, alsook publicaties van buitenlandse schrijvers vertaald in het Pools die in het jaar voorafgaand aan de prijsuitreiking in Polen zijn verschenen. De kandidaten kunnen worden aangedragen door lezers, auteurs, uitgevers, literaire critici, juryleden, allerlei instituties en organisaties.
De laureaat ontvangt de geldprijs van 50,000 zloty’s (ca. 12,000 euro). In het geval dat de prijswinnaar een buitenlandse auteur is ontvangt de vertaler van zijn boek een bedrag van 15,000 zloty’s (ca. 3500 euro).
Voor de eerste editie van de Ryszard Kapuściński Prijs in 2010 werden er vijftig titels ingezonden. Hieruit werden tien boeken voor de prijs genomineerd, ondermeer de Poolse vertaling van Ararat van de Nederlandse schrijver Frank Westerman (zijn boek viel echter buiten de shortlist van vijf genomineerde titels).
Interview met Frank Westerman in Gazeta Wyborcza van 29 april 2010 (in het Pools)
De winnaar van de eerste editie was de gerenommeerde Franse oorlogsverslaggever Jean Hatzfeld. Hij ontving de prijs voor zijn boek Strategia antylop (De strategie van de Antilopen).
In de daaropvolgende edities van de Ryszard Kapuściński Prijs bekroonde de jury de volgende auteurs:
– in 2011 de Wit-Russische schrijfster Swietlana Aleksijewicz (Svetlana Alexievich) voor haar boek Wojna nie ma w sobie nic z kobiety (The war’s unwomanly face)
– in 2012 de Chinese schrijver Liao Yiwu voor het boek Prowadzący umarłych. Opowieści prawdziwe. Chiny z perspektywy nizin społecznych (The Corpse Walker. Real Life Stories: China From the Bottom Up.)
– in 2013 de Britse schrijver Ed Vulliamy voor zijn boek Ameksyka. Wojna wzdłuż granicy (Amexica. Oorlog langs de grens.)
In 2014 zal de Ryszard Kapuściński Prijs voor de vijfde keer worden toegekend. Dit jaar moest de jury zich buigen over tweeëntachtig titels!
Van de tien genomineerde boeken werden er vijf geschreven door Poolse auteurs. Hieruit werden op 5 april jl. vijf publicaties geselecteerd die naar de prijs mee zullen dingen, te weten:
– Masakra w El Mozote (The Massacre at El Mozote) van de Amerikaanse reporter Mark Danner
– W Lesie Wiedeńskim wciąż szumią drzewa (Bijna zijn wij aan de beurt) van de Zweedse schrijfster Elisabeth Asbrink
– Zawsze piękne. Życie, śmierć i nadzieja w slumsach Bombaju (Een beter bestaan. Overleven in de sloppen van Mumbai) van Katharine Boo
– Trębacz z Tembisy. Droga do Mandeli (De trompettist uit Tembisa. De weg naar Mandela; geen vertaling beschikbaar) van de Poolse schrijver-reporter Wojciech Jagielski. Boeken van Wojciech Jagielski vertaald in het Nederlands: Bidden om regen (De Geus, 2007), Torens van steen (De Geus, 2008).
– Zaczyn. O Zofii i Oskarze Hansenach (Zuurdesem. Over Sofie en Oscar Hansen; geen vertaling beschikbaar) van de Poolse auteur Filip Springer.
De feestelijke uitreiking van de Ryszard Kapuściński Prijs vindt plaats op 23 mei as. in Warschau.
Mecenas: Kulczyk Investments
Partners: Poolse PEN Club, Adam Mickiewicz Instituut, British Council, Pools Instituut in Stockholm, Museum van de Geschiedenis van de Poolse Joden, Warschause Boekenbeurs, Hoofdstedelijk Centrum voor Culturele Educatie, Vereniging van Literair Vertalers, Ryszard Kapuściński Stichting “Herodot”, Ryszard Kapuściński Onderzoeks- en Educatiecentrum.
—
Door: Ewa van den Bergen-Makala
Poolse literatuur 
